POCHODZENIE
Pnącze z rodziny winoroślowatych wywodzące się z Kaukazu.
MORFOLOGIA
POKRÓJ - długie pnącze o zdrewniałym pniu. Utrzymuje się na podporach za pomocą wąsów pędowych.
LIŚCIE - trzyklapowe, dłoniaste, ząbkowane.
KWIATY - drobne, zebrane w grona, pachnące. W Polsce pojawiają się na roślinie od VI do VII. Są równoczesne, samopylne lub owadopylne.
OWOCE - jagody w kształcie kulistym lub podłużnym. Ich miąższ jest słodki lub słodko-kwaśny, bardzo soczysty. U uprawianym odmian skórka owocu może mieć kolor jasno-zielony, różowy, czerwony, fioletowy do prawie czarnego. Pojawia się też na niej woskowy nalot. Owoce winogrona podaje się w czasie rekonwalescencji. Odmiany deserowe są apetycznym, słodkim, lekkim produktem. 100 g dostarcza około 60 kcal i jest dobrym źródłem potasu. Ciemne winogrona zawierają bardzo dużo bioflawonoidów, które neutralizują wolne rodniki w organizmie chroniąc go przed rakiem i chorobami serca.
WYMAGANIA
GLEBA - w zasadzie może być dowolna, jednak nie zmienia to faktu, że jej jakość ma wpływ na roślinę i jej owocowanie. Na glebach bardziej żyznych i wilgotnych, winorośl rośnie bujniej, plony są obfitsze, a i same owoce osiągają większe rozmiary. Jednak wywołuje to późniejsze wchodzenie w stan zimowego spoczynku, co może być niebezpieczne w polskim klimacie. Na ziemiach suchych i słabych roślina rozwija się gorzej, ma mniej liczne, małe owoce, są one za to słodsze, a krzewy szybciej "zasypiają" na zimę, co zmniejsza ryzyko przemarznięcia.
NASŁONECZNIENIE - stanowisko słoneczne, przewiewne, ciepłe. Najlepsza będzie południowa wystawa. Dobrze jest sadzić winorośl przy ścianie budynku lub murze znajdującym się od strony północnej i wschodniej, skąd wieją zimne wiatry.
MROZOODPORNOŚĆ - zależy od odmiany. Najbardziej odporna jest winorośl altanowa (nawet do -320C), najmniej deserowa. Ta ostatnia, o ile jest dostosowana do polskiego klimatu, wytrzymuje do -20-250C. W pierwszych latach po posadzeniu dobrze jest jednak okrywać ją na zimę.
PIELĘGNACJA
Sadzonki kopane z ziemi sadzi się jesienią od X do mrozów, a wiosną po rozmarznięciu gleby do V.
Sadząc sadzonkę wykopujemy dół o głębokości i szerokości około 40 cm. Wypełniamy go ziemią ogrodową pół na pół zmieszaną z kompostem lub innym, żyznym podłożem.
Winorośl wydaje pełny plon przeważnie około 4 lat po posadzeniu.
Przez kilka pierwszych lat stosujemy cięcie zimowe (I-II), którego celem jest pozostawienie jedynie pędów owocujących i pogrubienie głównego pnia. W kolejnych latach przycinamy winorośl na przedwiośniu. Usuwamy w tedy pędy stare i słabe, a zostawiamy tylko kilka najsilniejszych. Latem skracamy pędy owocujące za 6 liściem licząc od grona, oraz pędy wyrastające z kątów liściowych pędów jednorocznych. Jesienią przycina się łozę na 2-3 oczka i zabezpiecza ją przed mrozem obsypując kopczykiem ziemi.
Zbiory winogron zaczynają się w zależności od odmiany. Jeśli zależy nam na dużej kwasowości owoców, to zbieramy je od razu jak dojrzeją. Gdy dłużej pozostają na krzakach, zwiększa się w nich ilość cukrów.
Winorośl nawozimy co roku jesienią. W tym celu rozkładamy około 3 cm warstwę dobrze rozłożonego kompostu. Dodatkowo możemy zdecydować się na wieloskładnikowe nawozy mineralne, specjalnie przeznaczone dla winogron. Ściśle przestrzegając zalecanych na opakowaniu dawek, stosujemy je trzy razy w roku (od wczesnej wiosny do VI). Przenawożona winorośl częściej choruje i przemarza.
Podlewamy winogrona w okresach przedłużającej się suszy, w szczególności jeśli jest to okres wytwarzania się owoców oraz gdy są one posadzone wzdłuż ścian budynków.
Bywa, że winorośl choruje. W przydomowych ogrodach zaleca się w miarę możliwości zamiast oprysków stosowanie profilaktyki. W tym celu niszczy się chore pędy i usuwa opadnięte jesienią liście. Pod koniec maja wykonujemy oprysk przeciwko groźnym chorobom - mączniakom, a w okresie nabrzmiewania pąków - przeciwko szkodnikom. Idealne są preparaty mało toksyczne i o takie należy pytać w sklepach specjalistycznych.
CIEKAWOSTKI/UWAGI
Inne nazwy winorośli winnej to winorośl właściwa lub latorośl winna.
Roślinę tę uprawiano już 5 tysięcy lat p.n.e. Początkowo była to Azja Mniejsza, skąd dotarła do basenu Morza Śródziemnego, gdzie szybko stała się rośliną świętą, podobnie jak wytwarzane z niej wino napojem bogów.
Owoce winogron można jeść na surowo lub przyrządzać z nich wina, soki, sorbety, marynaty, rodzynki i inne.
W niektórych rejonach świata liście winogron są używane do wyrobu gołąbków.
